Wyrok rozwodowy – co musi, a co tylko może zawierać?
Podejmując decyzję o rozwodzie warto wiedzieć, że rozwód nie jest zwykłą formalnością. Bo to ostatecznie sąd, do którego został skierowany pozew rozwodowy, rozstrzyga o tym, czy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. A zatem, czy w ogóle zachodzą podstawy do rozwodu. Musisz go zatem do tego przekonać. Inaczej rozwodu nie otrzymacie.
Jeśli przesłanki do rozwodu zostaną stwierdzone, sąd rozwodowy podejmie też inne decyzje, które będą rzutować nie tylko na dalsze relacje między małżonkami. Ale i sprawy dotyczące ich małoletnich dzieci oraz kwestie majątkowe.
Jakie zatem decyzje podejmuje sąd?
Przede wszystkim można je podzielić na te, które zawsze muszą zapaść (sąd rozstrzyga o nich obowiązkowo).
I na takie, które mają charakter dodatkowy (fakultatywny), a zatem są uzależnione od woli jednej lub obu stron. Od tego, czy ktokolwiek złożył stosowny wniosek w określonym zakresie.
Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód
Po pierwsze, sąd ustala, czy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. A zatem, czy małżeństwo przestało funkcjonować w 3 podstawowych jego sferach: psychicznej, fizycznej i gospodarczej.
Zupełność oznacza rozkład wszystkich podstawowych więzi małżeńskich, a więc jego 3 filarów: w sferze uczuciowej, gospodarczej i fizycznej. By to wykazać należy udowodnić, że nie łączy Was już żadne uczucie, w aspekcie finansowym funkcjonujecie niezależnie od siebie (prowadzicie osobne gospodarstwa domowe, nie podejmujecie wspólnych decyzji itd.) i nie ma między Wami więzi fizycznej.
Trwałość oznacza, że nie powrócisz już do małżonka. Rozpad więzi jest nieodwracalny. Bo nie ma szans na zmianę tej sytuacji. Tu tak naprawdę wystarcza kategoryczna deklaracja, nazywana tzw. nieprzejednanym stanowiskiem.
Reasumując, jeżeli nie ma perspektyw na to, by te 3 filary odbudować, w sprawie zaistniały pozytywne przesłanki orzeczenia rozwodu, a to daje podstawy do tego by do niego doszło.
Ale! Rozwód nie będzie jednak możliwy, gdy mamy do czynienia z przesłankami negatywnymi:
- Gdy z pozwem występuje małżonek wyłącznie winny, a druga strona sprzeciwia się rozwodowi
- Gdy rozwód będzie sprzeczny z dobrem Waszych małoletnich dzieci
- Gdy rozwód będzie sprzeczny z tzw. zasadami współżycia społecznego
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
https://praworodzinnebeztajemnic.pl/3-przeslanki-negatywne-czyli-kiedy-sad-nie-da-ci-rozwodu/
Wina za rozkład pożycia małżeńskiego
Niezależnie od zbadania, czy zachodzą podstawy do rozwodu, przepisy nakładają na sąd obowiązek ustalenia, a w konsekwencji orzeczenia czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia małżeńskiego.
W rezultacie, sąd może rozwiązać małżeństwo przez rozwód z winy powoda, z winy pozwanego albo z winy obojga małżonków.
To obligatoryjny element wyroku rozwodowego, chyba, że obydwoje małżonkowie zgodnie wniosą by sąd tego nie robił. Czyli by rozwiązał ich małżeństwo przez rozwód bez orzekania o winie, za porozumieniem stron.
Taki wniosek małżonków jest dla sądu wiążący. Chociaż każda ze stron może go w każdej chwili cofnąć. Wtedy sąd będzie musiał o winie rozstrzygnąć.
Jeśli jednak zostanie on podtrzymany i dojdzie do rozwodu za porozumieniem stron, to nastąpią skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy, co ma z kolei swoje przełożenie na kwestie alimentów dla małżonka.
Przeczytasz o tym tutaj:
https://praworodzinnebeztajemnic.pl/alimenty-dla-malzonka-po-rozwodzie-kiedy-i-dla-kogo/
Władza rodzicielska nad małoletnim dzieckiem / dziećmi
Jeśli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci (niezależnie od tego, czy urodziły się ona w trakcie małżeństwa, czy jeszcze przed jego zawarciem), to kolejnym obowiązkowym elementem wyroku rozwodowego jest uregulowanie sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej nad nimi po rozwodzie.
Zależnie od okoliczności mogą zapaść np. takie rozstrzygnięcia w tym zakresie:
- pozostawienie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom, szczególnie gdy rodzice przedstawią zgodne porozumienie rodzicielskie (plan wychowawczy), jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka
- powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiemu do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia,
- ograniczenie władzy rodzicielskiej jednemu lub obojgu rodzicom poprzez wprowadzenie nadzoru kuratora sądowego
- pobawienie jednego lub obojga rodziców władzy rodzicielskiej
- zawieszenie wykonywanie władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców
Kontakty z dzieckiem / dziećmi
Jako, że zgodnie z przepisami, rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów (niezależnie od ograniczenia im władzy rodzicielskiej czy nawet jej całkowitego ich pozbawienia), sąd reguluje i te kwestie w wyroku rozwodowym.
Oczywiście, może uwzględnić w tym zakresie pisemne ustalenia między rodzicami, jeśli są zgodne z dobrem dziecka. Warto zatem zawczasu samodzielnie poczynić uzgodnienia na tym tle.
Rozstrzygnięcie to również ma charakter obligatoryjny. A zatem powinno się znaleźć w wyroku rozwodowym. Ale, na zgodny wniosek rodziców, sąd nie będzie uwzględniał tych ustaleń w jego treści. Czyli po prostu nie ureguluje kontaktów w orzeczeniu rozwodowym.
Alimenty dla dziecka / dzieci
Zgodnie z treścią art. 58 § 1 k.r.o. w wyroku orzekającym rozwód sąd orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Czyli to kolejny obowiązek sądu, i to niezależnie od tego, czy małżonkowie poczynili jakiekolwiek ustalenia na tym tle, nawet pisemnie. Jest on uzależniony od zdolności zarobkowych oraz majątkowych osoby zobowiązanej oraz usprawiedliwionych potrzeb dziecka / dzieci. I zazwyczaj rodzice obciążani są nim po połowie.
Rodzic, u którego dziecko nie zamieszkuje zwykle obciążany jest w ten sposób, że sąd zasądza od niego na rzecz każdego małoletniego dziecka stosowne alimenty płatne co miesiąc.
Oczywiście, rozstrzygnięcie w tym zakresie nie zawsze musi oznaczać nałożenie na jednego z rodziców obowiązku comiesięcznego przekazywania do rąk drugiego konkretnej, stałej raty alimentacyjnej. Co ma zazwyczaj miejsce w przypadku opieki naprzemiennej. Niemniej, stosowny zapis, którego przykład znajdziesz w treści wzoru pozwu rozwodowego z opieką naprzemienną, musi się znaleźć w wyroku.
Sposób korzystania ze wspólnego mieszkania po rozwodzie
Jeżeli małżonkowie w dalszym ciągu zajmują wspólne mieszkanie, sąd musi także ustalić w wyroku rozwodowym sposób korzystania z tego mieszkania przez małżonków, przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania już po rozwodzie.
Polega to na tym, że sąd po prostu określa, z których pomieszczeń w domu każdy z małżonków może korzystać na zasadzie wyłączności (np. duży pokój z balkonem), a z których mogą korzystać wspólnie (np. kuchnia, łazienka, przedpokój).
Podejmując decyzję w tym zakresie, sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Warto też wiedzieć, że taki „podział” dotyczy zarówno lokalu / domu, który należy do majątku osobistego jednego z małżonków, jak i ich majątku wspólnego. Nie rozstrzyga się jednak w ten sposób o prawach do majątku wspólnego, nie tworzy się też żadnego dodatkowego tytułu prawnego do majątku osobistego drugiego małżonka. Małżonek, który nie był dotychczas właścicielem takiego domu / lokalu nie stanie się przez to jego współwłaścicielem. Takie rozstrzygnięcie daje mu jedynie tymczasowe uprawnienie do korzystania z niektórych jego pomieszczeń. Na zgodny wniosek stron, sąd nie będzie podejmował decyzji w tym zakresie.
Eksmisja małżonka
Zamiast podziału, o którym mowa powyżej, w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd w wyroku rozwodowym może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka.
Sąd orzeka o tym fakultatywnie, a więc jedynie na wniosek.
Kiedy dokładnie jest to możliwe? Przeczytasz tutaj: https://praworodzinnebeztajemnic.pl/eksmisja-malzonka-przed-i-po-rozwodzie-jakie-masz-mozliwosci/
Podział wspólnego mieszkania albo przyznanie mieszkania jednemu z małżonków
Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
Nie jest to zatem obowiązkowa część wyroku.
Podział majątku wspólnego małżonków
Kolejną nieobowiązkowym elementem wyroku jest podział majątku wspólnego małżonków. Co można oczywiście zrobić już w trakcie rozwodu, na wniosek jednego z małżonków.
Sąd robi to jednak tylko wtedy, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. A zatem, jeśli żadne kwestie nie są między małżonkami sporne, szczególnie odnośnie składu takiego majątku i sposobu jego podziału. Jeśli na tym etapie się to nie uda, pozostaje podział umowny już po rozwodzie lub sądowy, ale tym razem przed sądem rejonowym.
Alimenty dla małżonka po rozwodzie
Na wniosek małżonka, a zatem jedynie fakultatywnie, sąd może zasądzić na jego rzecz alimenty od byłego małżonka.
Alimentów może żądać ten rozwiedziony małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Czyli wówczas, gdy:
- przeprowadzono rozwód bez orzekania o winie lub
- sąd rozwiązał małżeństwo z winy obu stron albo
- z winy drugiego małżonka.
A zatem, zobowiązanym do alimentacji może być zarówno małżonek niewinny, współwinny lub wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. A uprawnionym nie będzie taki, który jako jedyny ponosi winę za rozpad małżeństwa.
Co także ważne, sąd w wyroku rozwodowym nie orzeka z urzędu o alimentach na rzecz byłego małżonka. Trzeba złożyć o nie stosowny wniosek.
A dodatkowo, wprowadzono dwa rodzaje obowiązku alimentacyjnego między małżonkami: „podstawowy” oraz „rozszerzony” obowiązek alimentacyjny.
W wariancie „podstawowym”, alimenty mogą przysługiwać od drugiego małżonka tylko wtedy, gdy znajdziemy się w niedostatku.
Obejmują one dostarczanie środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
W wariancie „rozszerzonym”, jeśli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej jednego małżonka sąd może orzec, że drugi małżonek jest zobowiązany w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka ubiegającego się o alimenty, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Uprawniony rozwiedziony małżonek może dochodzić takich alimentów już po rozwodzie, w oddzielnym postępowaniu sądowym.
Więcej na temat alimentów na rzecz byłego małżonka znajdziesz w artykule:
https://praworodzinnebeztajemnic.pl/alimenty-dla-malzonka-po-rozwodzie-kiedy-i-dla-kogo/
Uprawniony rozwiedziony małżonek może dochodzić takich alimentów już po rozwodzie, w oddzielnym postępowaniu sądowym.
Koszty postępowania rozwodowego
W wyroku rozwodowym znajdą się także postanowienia dotyczące tego, w jakim stopniu każde z Was ponosi koszty tego postępowania, czy to przez obowiązek zapłaty na rzecz Skarby Państwa, czy strony przeciwnej.
Jeśli małżeństwo zostanie rozwiązanie przez rozwód bez orzekania o winie, wówczas stronie powodowej zostanie zwrócona kwota 300 zł.
***
Pamiętaj, że informacje zawarte w tym artykule mają charakter ogólny i nie stanowią porady prawnej. Każda sytuacja jest inna. Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy lub indywidualnej konsultacji skontaktuj się ze mną.
***
Jeżeli spodobał Ci się ten artykuł lub uważasz go za wartościowy, to będzie mi bardzo miło, jeśli podzielisz się nim z innymi. Daj mi znać w rozwiązaniu jakich problemów mogę Ci jeszcze pomóc.
A po więcej prawniczych ciekawostek zapraszam Cię też na Facebooka i Instagram.
0 komentarzy