Planując wspólną przyszłość i decydując się na małżeństwo, mało kto myśli o ewentualnym rozstaniu, a co dopiero o tym jak miałoby ono wyglądać. Tym czasem, badania wskazują, że z roku na rok rośnie liczba rozpadających się związków. I o ile samo zawarcie małżeństwa nie jest specjalnie skomplikowane, to dużo ciężej jest czasem uzyskać rozwód. Dlaczego? Postaram się to wyjaśnić właśnie w tym artykule.

Fakt 1.

Nawet jeśli już podejmiesz decyzję o rozwodzie, to niestety nie od Ciebie zależy, czy faktycznie go otrzymasz.

Rozwód podlega kontroli państwa, w którym obowiązuje zasada trwałości związku małżeńskiego Musisz w tym celu złożyć pozew do sądu, ponieważ to sąd podejmie ostateczną decyzję w tym zakresie. Mał­żon­ko­wie nie posia­da­ją niestety kom­pe­ten­cji by dokonać w sposób formalny rozwiązania małżeństwa, np. za pomocą ugody.

 

Co więcej, samo złożenie pozwu rozwodowego, w którym będziesz przekonywać sąd, że nic Cię nie łączy z Twoim małżonkiem nie gwarantuje, że sąd uzna, że faktycznie tak jest. Wtedy sąd „nie da” Ci rozwodu.

 

Innymi słowy, aby do niego doszło muszą być spełnione pewne warunki określone przez przepisy prawa, niekiedy nazywane „pozytywnymi przesłankami rozwodu”.

 

Wynika z nich, że sąd może orzec rozwód jeżeli między małżonkami nastąpił:

 

1. zupełny i 
2. trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Brzmi strasznie. Na szczęście nie taki diabeł straszny jak go malują.

 

Zacznijmy zatem od początku.

 

Fakt 2.

Co to jest pożycie małżeńskie?

Prawidłowo funkcjonujące małżeństwo wiążą 3 więzi, mianowicie:

 

1. więź duchowa,
2. więź fizyczna i 
3. więź gospodarcza.

I właśnie one skrywają się pod pojęciem pożycia małżeńskiego. W sprawie rozwodowej, sąd sprawdza, czy dalej one występują.

 

Przez więź duchową (określaną także jako: uczuciową, emocjonalną, psychiczną) należy rozumieć szczególną więź między małżonkami opartą na miłości, wzajemnym pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków, szacunku, zaufaniu, szczerości, lojalności, wyrozumiałości, na respektowaniu osobistych cech małżonka, uwzględnianiu jego osobistych potrzeb oraz gotowości do ustępstw oraz kompromisów.

 

Więź fizyczna oznacza, że pomiędzy małżonkami dochodzi do stosunków płciowych.

 

Z więzią gospodarczą mamy do czynienia, gdy małżonkowie prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

 

Fakt. 3.

Kiedy dochodzi do zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego?

Rozkład pożycia następuje, gdy żadna z ww. więzi nie występuje między małżonkami, np. małżonkowie nie mieszkają ze sobą, nie współżyją, nie darzą się uczuciem.

 

Warto w tym miejscu pamiętać, że do uznania, że między małżonkami brak jest wspólnoty duchowej, nie jest konieczne stwierdzenie wrogiego lub choćby niechętnego stosunku ich do siebie. Zachowanie poprawnych stosunków, utrzymywanie kontaktów w interesie wspólnych dzieci itp. nie musi koniecznie oznaczać, iż więź duchowa małżonków została utrzymana i rozkład pożycia nie istnieje. Chodzi bowiem nie o jakąkolwiek więź duchową pomiędzy dwojgiem ludzi, lecz o więź charakterystyczną dla duchowej wspólnoty małżeńskiej.

 

Często zdarza się także, że jeden z małżonków nadal darzy uczuciem drugiego, jednak nie musi to wcale oznaczać, że rozpad tej więzi nie nastąpił.

 

Bywają również sytuację, że brak więzi fizycznej czy też gospodarczej między małżonkami nie przesądza jeszcze o rozkładzie pożycia. W szczególności, jeżeli wynika to z okoliczności niezależnych od małżonków lub z ich zgodnej woli uzasadnionej okolicznościami życiowymi.

 

Przykładem może być ustanie współżycia fizycznego na skutek choroby małżonka albo jego podeszłego wieku lub też rozłączenie małżonków spowodowane pobytem w szpitalu, długotrwałym wyjazdem służbowym, pracą zarobkową małżonków w różnych odległych od siebie miejscowościach, itp.

 

I takie okoliczności nie przesądzają o rozkładzie pożycia, co oznacza, że nie będzie możliwości rozwiązania małżeństwa przez rozwód.

Fakt 4.

A czy dostanę rozwód jeśli nadal mieszkam z małżonkiem?

Dosyć często zdarza się, że pomimo iż małżonkowie mieszkają pod jednym dachem to nie prowadzą wspólnego gospodarstwa. Powodem bywa trudna sytuacja finansowa, która nie pozwala na wyprowadzkę jednego z małżonków.

 

Sądy podchodzą do tej kwestii dosyć liberalnie i nie stanowi to zazwyczaj podstawy do twierdzenia, że pożycie małżeńskie w dalszym ciągu funkcjonuje. Wszystko tak naprawdę zależy jednak od okoliczności tej konkretnej sprawy.

 

W takim wypadku, sąd w wyroku rozwodowym może natomiast dodatkowo ustalić sposób korzystania ze wspólnego mieszkania przez byłych małżonków do czasu wspólnego w nim zamieszkiwania.

 

Fakt. 5.

Co oznacza trwałość rozkładu pożycia małżeńskiego?

To inaczej jego nieodwracalność. By to ustalić, sąd bada m.in. czy istnieje jakiekolwiek prawdopodobieństwo abyście wrócili do siebie i kontynuowali małżeństwo. Jeśli dojdzie do przekonania, że istniają jakiekolwiek widoki na pojednanie małżonków, to otrzymanie rozwodu może okazać się znacznie utrudnione.

 

Istotne jest to, że nie ma jasno ustalonych ram czasowych, po których upływie sąd uznaje, że faktycznie mamy do czynienia z trwałym rozkładem pożycia. Zdarzało się, że w przypadku małżeństw z długoletnim stażem małżeńskim nawet kilkuletnia rozłąka nie była traktowana jako trwały rozkład pożycia. Z drugiej jednak strony, krótki upływ czasu od daty zawarcia związku małżeńskiego (np. w przypadku młodych małżeństw) i stosunkowo krótki okres rozkładu pożycia nie wyłączał możliwości orzeczenia rozwodu.

 

Może być jednak też tak, że incydentalne zachowanie jednego z małżonków spowoduje nieodwracalność rozpadu (np. zdrada, przemoc domowa itp.).

 

Fakt 6.

Badanie rozkładu pożycia – jak wygląda procedura?

Jeżeli małżonkowie zgodnie deklarują chęć rozstania to sąd przeważnie poprzestaje na ich przesłuchaniu i nie prowadzi drobiazgowego postępowania dowodowego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, które pochodzą z tego związku.

 

Sprawa skomplikuje się także gdy jeden z małżonków nie zgadza się na rozwód twierdząc, że problemy w małżeństwie są przejściowe i istnieje szansa na utrzymanie małżeństwa albo, że rozkład małżeństwa nie nastąpił.

 

Ważna jest wówczas wlaściwa strategia procesowa, przy układaniu której nieocenione może okazać się wsparcie doświadczonego adwokata.

Fakt. 7.

Czy to wszystko?

Niestety nie.

 

Nawet jeśli zostanie ustalony zupełny i trwały rozkład pożycia istnieją również okoliczności (nazywane negatywnymi przesłankami rozwodowymi), których wystąpienie spowoduje, niemożność orzeczenia rozwodu.

 

Jakie to są przesłanki?

 

• jeśli na skutek rozwodu mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci
• gdy z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego
• jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

Przeczytaj także: 3 przesłanki negatywne, czyli kiedy sąd nie da Ci rozwodu? Dobro małoletnich dzieci a rozwód.

***

Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy lub indywidualnej konsultacji skontaktuj się ze mną.

***

Jeżeli spodobał Ci się ten artykuł lub uważasz go za wartościowy, to będzie mi bardzo miło, jeśli podzielisz się nim z innymi. Daj mi znać w rozwiązaniu jakich problemów mogę Ci jeszcze pomóc.

A po więcej prawniczych ciekawostek zapraszam Cię też na Facebooka i Instagram.